Samobadanie piersi: jak prawidłowo badać swoje piersi?

5 grudnia 2018 Porady 0

Samodzielne badanie piersi jest podstawowym, niezwykle istotnym elementem w procesie wczesnego wykrywania raka piersi. Niestety wiele kobiet nadal je bagatelizuje – zdaniem ginekologów zaledwie co piąta Polka regularnie sprawdza swoje piersi. Jak często i w jaki sposób należy badać piersi?

Samodzielne badanie piersi to najważniejsze i najbardziej dostępne narzędzie diagnostyczne w profilaktyce raka piersi. Niestety, jeżeli wierzyć badaczom z Uniwersytetu w Exeter, aż jedna na trzy kobiety rezygnuje z samobadania piersi w obawie, że coś u siebie wykryje! Efekty tej niechęci do samobadania są niestety opłakane – co roku na nowotwór piersi umiera ponad 5 tysięcy Polek. Wiele z nich mogłoby dalej żyć, gdyby nowotwór piersi został wykryty na wcześniejszym etapie.

Jak często i kiedy badać piersi?

Rak piersi jest najczęściej występującym u kobiet nowotworem złośliwym (23 proc. wszystkich zachorowań na raka). Dlatego lekarze zalecają wykonywanie samobadania piersi raz w miesiącu. Najlepiej robić to w 7 – 10 dni od rozpoczęcia miesiączki, gdyż w tym czasie piersi są najbardziej miękkie. Kobiety po menopauzie mogą badać się dowolnego dnia – w ich przypadku zaleca się jednak wybranie jednego, stałego dnia w miesiącu, np. każdą pierwszą sobotę danego miesiąca.

Jak wykonać samobadanie piersi?

Samodzielne badanie piersi składa się z dwóch etapów: wizualnego sprawdzenia ich stanu oraz badania palpacyjnego. Na początku należy się rozebrać się od pasa w górę i stanąć przed lustrem z rękami opuszczonymi wzdłuż tułowia. W takiej pozycji należy wypatrywać wszelkich zmian w wielkości piersi, ich kształcie czy kolorze skóry. Szukać powinniśmy zaczerwienień, wybrzuszeń, nietypowych zmarszczeń lub napięć skóry, poszerzonych naczyń. Taką samą kontrolę wizualną należy potem powtórzyć z rękami uniesionymi wysoko do góry oraz opierając ręce na biodrach.

Nie każdą zmianę w strukturze piersi da się zauważyć gołym okiem. Dlatego po wizualnych oględzinach konieczne jest jeszcze przeprowadzenie badania palpacyjnego. Polega ono na wykonywaniu okrężnych ruchów z jednoczesnym uciskiem na tkankę piersi; największą precyzję osiąga się używając do tego opuszek trzech środkowych, wyprostowanych palców. Prawą pierś należy badać lewą ręką, a lewą pierś – prawą. W trakcie samobadania warto skontrolować też pachę, dołki nadobojczykowe oraz brodawkę (na tą ostatnią należy lekko nacisnąć, sprawdzając w ten sposób, czy nie wypływa z niej jakaś wydzielina).

Uwaga: badanie palpacyjne należy przeprowadzić dwukrotnie – w pozycji stojącej i leżącej. Kształt piersi zmienia się bowiem wraz z ułożeniem ciała, przez co niektóre guzki bywają wyczuwalne tylko w jednej pozycji.

**

Samobadanie to nie jedyny sposób na wczesne wykrycie nowotworu. Piersi można badać również za pomocą USG i mammografii.

Literatura:

  1. Nancy Baxter, Should women be routinely taught breast self-examination to screen for breast cancer?, Preventive Health Care, nr 164, 2001 [data dostępu 05.12.2018 r.].
  2. Suzanne W. Fletcher, Michael S. O’Malley, JoAnne L. Earp, How Best to Teach Women Breast Self-Examination: A Randomized Controlled Trial, Internal Medicine, nr 112, 1990 [data dostępu 05.12.2018 r.]..

Autor: Elżbieta Michalska

Poznańska specjalistka z wieloletnim doświadczeniem w dziedzinie radiologii. Na swoim blogu poruszam przede wszystkim zagadnienia związane z badaniami mammograficznymi i ultrasonograficznymi, odpowiadam też na najczęściej zadawane pytania z zakresu badań piersi implantowanych. Dużą część swoich wpisów poświęcam również tematyce samobadania biustu, mając na uwadze fakt, że wiele polskich kobiet w dalszym ciągu posiada stosunkowo małą wiedzę o profilaktyce raka piersi.